Hoe maak je zuurdesembrood?

Brood bakken doe ik eigenlijk al vele jaren, eerst met de hand, daarna met de broodmachine. Er was een tijd dat ik iedere nacht bakte. Maar dat zorgde wel voor de nodige stress in de morgen als het brood moest afkoelen en alle boterhammen nog moesten worden gesmeerd. Zeker als je al om 6.15 met baby en al de deur uit moest!

Het dagelijkse bakken verdween met de chaos van kinderen die zo vroeg naar de crèche of school moesten, de hectiek van het leven. De broodmachine bleef wel in de buurt.

De broodbakmachine verhuisd

Toen de keukenmachine zijn entree maakte moest de broodmachine eraan geloven. Hij verdween naar de zolder, maar afscheid nemen; nee dat kon ik niet. En dat was maar goed ook. De broodbakmachine is weer verhuisd naar beneden.

Zuurdesembrood, puur ambachtelijk en ovenlekker

Onlangs liep ik langs dit boekje en bladerde het door. Het is een eenvoudig, duidelijk en aantrekkelijk boekje met gevarieerde zuurdesembrood recepten. Hoe maak je zuurdesembrood?

Je kunt alles leren, stap voor stap. Dat is de basis van dit blog. Dus ook zuurdesembrood maken.

Straks als je dit blog verder scrollt, lijkt dit speciale brood veel te ingewikkeld om te maken. Niet naar kijken! De ingrediënten zijn eenvoudig, met wat geduld en 1-2 minuten tijd iedere ochtend en avond, maak jij over een week je eigen zuurdesembrood.

Bekijk dit recept dag voor dag, niet een week vooruit. Straks bak jij je eigen zuurdesembrood, hoe stoer is dat!

Ik eet wel vaker zuurdesembrood maar echt lekker zuurdesembrood is niet zomaar overal verkrijgbaar.

Geen gist

Normaal rijst je brood met gist. Bij zuurdesembrood rijst je deeg met behulp van de zuurdesemstarter. De starter maak je heel eenvoudig maar met veel geduld gewoon van bloem en water. Meer heb je niet nodig! Het meel moet bij voorkeur biologisch zijn. De micro organismen die in bloem zitten gaan leven en vormen later de starter. Dit gaat beter bij onbespoten biologisch meel.

Een zuurdesemstarter kun je oneindig gebruiken, je moet hem wel iedere week bijvoeren met nieuwe bloem, maar daarover later.

Een tarwebloem zuurdesemstarter maken gaat het eenvoudigst door eerst een roggemeelzuurdesemstarter te maken en hiervan een beetje te gebruiken voor de tarwebloem zuurdesemstarter. Die heb ik dus eerst gemaakt.

Hoe maak je Roggezuurdesemstarter

Dag 1 ’s morgens:

1. 100 ml. lauw water (gewoon zo uit de kraan)

2. 30 gram roggemeel

Meng de meel en water in een schone pot van minimaal een halve liter. Schroef het deksel niet helemaal dicht en zet het lekker warm bij de kachel. Laat het 3 dagen staan en schud het iedere morgen en avond zachtjes.

Dag 4 ’s morgens:

1. 100 ml. lauw water

2. 90 gram roggemeel

Voeg bovenstaande ingrediënten toe en roer het om. Het wordt nu iets dikker.

Dag 4 ’s avonds:

1. 100 ml. lauw water

2. 60 gram roggemeel

Het gisten is nu waarschijnlijk begonnen en als het goed is, is het volume veel meer geworden. Is het nog niet op gang gekomen? Laat het dan nog 10-12 uur langer staan.

Als je nu aan de pot ruikt kan je bijna niet geloven dat je hier straks een heerlijk knapperig broodje van gaat maken.

Giet alles uit de pot. Hou ongeveer 50 gram over en doe dit terug. Voeg de bovenstaande hoeveelheden toe, roer het geheel om en laat het opnieuw een nacht staan.

Dag 5 ’s morgens:

Sorry voor veel donkere foto’s maar fotograferen in de winter valt niet altijd mee.

Je roggemeel zuurdesemstarter is klaar!

Het deeg is flink gerezen, het is een dikke mousse-achtige vloeistof.

Ik noem haar Hermien, want Herman volgt hierna. Hermien baart het leven voor Herman, zij vermakkelijkt het produceren van een tarwezuurdesemstarter. Hermien is klaar en mag in de koelkast.

Tarwezuurdesemstarter

Voor het tarwezuurdesemstarter heb je sterke tarwebloem nodig of volkoren tarwemeel. Ik bak later geen volkorenbrood maar de starter wil ik wel graag het extra’s geven dat volkoren biedt en later bak ik er gewoon brood van met bio tarwebloem.

Dag 1 ’s morgens:

1. 5 gram (1 theelepel) roggezuurdesemstarter

2. 50 ml. lauw water

3. 50 gram sterk tarwebloem of volkoren tarwebloem

Meng de ingrediënten opnieuw in een pot van minimaal 500 ml

Schroef het deksel losjes op de pot en zet deze op een warme plaats van liefst 25 graden. Schud de pot iedere 12 uur.  De tarwestarter is een stuk stugger.

Dag 2 ’s avonds:

1. 100 gram sterke tarwebloem of volkoren tarwemeel

2. 100 ml lauw water

Voeg de ingrediënten bij de tarwezuurdesemstarter en roer het goed om. Na 12 uur zou de starter goed op gang zijn gekomen. De inhoud is flink toegenomen, dat kun je zien aan de vele bubbeltjes. Is het proces nog niet op gang gekomen, laat het dan opnieuw 12 uur staan, haal hierna alles uit de pot op 50 gram na en voeg 100 gram tarwebloem en 100 ml. warm water opnieuw bij.

Bij mij was dat niet nodig. Hoewel het in huis nooit 25 graden is zijn beide starters goed op gang gekomen. Ik plaats ze op of bij de verwarming, maar ’s nachts gaat de verwarming naar 17 graden. Ook dan werkt de starter goed.

Altijd een leuk proces; fermenteren. De bubbels in het deeg,

Levainbrood met vijgen en hazelnoten 1 brood

Je start de avond voordat je het brood wilt bakken:

Dag 1 ’s avonds:

1. 50 gram tarwezuurdesemstarter

2. 100 ml. lauw water

3. 75 gram sterk tarwebloem (ik gebruik gewoon bio-bloem van de supermarkt)

4. 25 gram roggemeel

Dag 2 ’s morgens:

Het zuurdesemstarter van de avond ervoor

1. 225 ml. lauw water

2. 375 gram sterke tarwebloem

3. 10 gram zout

Kneed het deeg 30-45 minuten. Eén brood kneed ik in de broodmachine. Twee broden zijn te zwaar voor deze machine en dan kneed ik ze in de keukenmachine.

Meng er doorheen op het aanrecht met bloem:

1. 100 gram gedroogde vijgen (ongeveer 10-11 stuks)

2. 100 gram hazelnoten

Ik bakte de dubbele hoeveelheid hier. Eén brood met vijgen en hazelnoten en eentje zonder. Wat heerlijk dat de zon deze dag scheen. Dit versnelt het rijsproces met uren! Het rijzen duurt 3-6 uur. Na een uur vouw je het brood naar binnen, eigenlijk kneed je het licht en begint het rijzen opnieuw. Zorg dat de plastic zak niet blijft kleven door hier wat olie op de smeren.

Het brood is goed gerezen. Besproei het brood met water en voeg eventueel wat zaden naar smaak toe.

Verwarm de oven voor op 250 graden (hete lucht oven).

Plaats het brood midden in de oven. De temperatuur mag je dan lager zetten naar 230 graden. Na 15 minuten bakken mag de oven naar 200 graden.

Je kunt wat ijsblokjes onderin de oven doen. Deze smelten en dit geeft stoom. Zelf zet ik een schaaltje met water in de oven en met de plantenspuit (mijn plantenspuit gebruik ik alleen in de keuken en niet voor planten) spuit ik iedere 5- 8 minuten de oven nat.

Na ongeveer 30-35 minuten zijn de broden klaar. Klop eens op de broden. Het klinkt hol in plaats van zwaar en gevuld. Hoe vaker je dit doet, hoe beter je geluid herkend dat aangeeft dat je brood klaar is.

Natuurlijk is dit blog maar basic

Je kunt hier zeker een heerlijk brood van maken! Maar wil je meer achtergrond informatie, wil je meer weetjes, tips hoe je het anders aan kunt pakken. Dan is een boek als  hierboven zeker aan te bevelen. Er staan ook nog heel veel andere heerlijke recepten in.

Hoe maak je zuurdesembrood?

Zelf je eigen zuurdesembrood bakken. Je kunt het doen omdat het goedkoop is, of omdat het gezond is, sommige mensen willen of kunnen niet kiezen voor gist. Maar het is vooral aan te bevelen omdat het lekker is: een heerlijke kost, zacht zurige inhoud en omdat het heel leuk is om te maken!

Je brood is klaar. Je hebt nog zuurdesemstarter over?

Nu kun je 2 dingen doen. Niets meer, het was een eenmalige uitdaging. Of je gaat het brood vaker bakken. Daarvoor moet je eenmaal in de week je zuurdesemstarter voeden.  Dit ben ik nu al een tijdje aan het doen en het gaat heel goed.

Wat moet je hiervoor doen?

Heel handig is om hier een vaste dag voor de nemen. Dan hoef je niet na te denken hoe oud je starter is. Zelf doe ik het iedere vrijdagavond en als het niet lukt een dag later.

Ik heb ervoor gekozen alleen recepten met tarwemeel te bakken, dus hoef ik alleen maar de tarwezuurdesemstarter te voeden.  In het boek staan ook recepten waarbij een roggemeelstarter is gebruikt. Daarom geef ik je het recept voor beide starters.

Leeg de pot van je zuurdesemstarter. Maak hem schoon zonder zeep en doe dan 50 gram weer terug in de pot.  Vul deze bij met:

• Roggezuurdesem: 100 ml. lauw water en 60 gram roggemeel

of bij een:

• Tarwezuurdesem: 100 ml. lauw water en 100 gram sterke tarwebloem

Roer het geheel door, schroef de pot niet helemaal dicht en zet het een nacht dicht bij de verwarming of eventueel op de koelkast. Die geeft ook wat warmte af.

Klaar is je nieuwe vriendje

De volgende ochtend is je Herman, Hermien, Truus, Jean, Antoine of hoe je jouw starter ook noemt klaar en kan terug in de koelkast totdat je er brood van wilt gaan bakken.

Veel plezier met je nieuwe vriendje!

#brood #Desem